Matematik Mühendisliği
Son zamanlardaki istatistikler sonucu Matematik Mühendisliği işverenler tarafından aranan insan profili olmasıyla oldukça dikkat çekiyor. Matematik Mühendisliği; birçok farklı alanda çalışma imkanı bulunan, analitik düşünme yönü gelişmiş mühendisler yetiştirmeyi hedefleyen bir lisans programıdır. Çok yönlü bir meslek olduğu için tanımını tek bir cümlede yapmak pek mümkün değil, bu nedenle yazımızda bu bölümü sorular yardımıyla detaylı bir şekilde tanıtıyor olacağız.
Bu içerik güncel verilerle 2022 yılında hazırlanmıştır.
Matematik Mühendisliği nedir?
Matematik Mühendisliği disiplinler arası çalışabilen, sahip olduğu matematik ve mühendislik bilgileriyle günümüz teknolojisinde ortaya çıkan gerçek ve karmaşık problemlerin çözümüyle ilgilenen lisans programıdır. Bu programda analiz yapabilme gücüne ve algoritmik düşünce yeteneğine sahip matematiksel modelleme yapabilen ve güncel bilişim teknolojilerini bu yönde kullanabilen mühendisler yetiştirilmektedir.
Neden Matematik Mühendisliği?
Günümüzde pandemi etkisiyle de dijitalleşme hızı rekor seviyelere ulaştı. Artık online ortamdan neredeyse bütün işlerimizi halledebilecek duruma geldik. Buna bağlı olarak sanal dünya, dijitalleşme ve veriler artıyor. Bu dijital dünyanın temellerinin matematikle oluştuğunu düşünürsek bu pastadan matematik mühendislerine çok büyük bir pay düşüyor. Matematik mühendisleri; veri, yazılım, finans, siber güvenlik, kriptoloji ve matematiğin kullanıldığı alanlarda rahatlıkla çalışabilir. Programın çok fazla alana hitap etmesinin yanında sadece iki üniversitede bulunması, kontenjanın az olması ve bulunduğu üniversitelerin Türkiye’nin en iyi üniversitelerinden olması bölümü öne çıkaran özelliklerinden.
Bölümün sıklıkla kıyaslandığı iki bölüm: bilgisayar mühendisliği ve işletme mühendisliği. Bilgisayar mühendisliği, donanım ve elektronik dersleri; işletme mühendisliği ise işletme, pazarlama, organizasyon ve planlama dersleri ile matematik mühendisliğinden ayrılıyor. Bölümlerin ders planlarına bakarak yapmak istediklerinize ve bölümlerin sunduklarına daha iyi karar verebilirsiniz.
Matematik Mühendisliği programında hangi dersler verilmektedir?
Matematik Mühendisliği lisans programında; kurumsal, uygulamalı ve hesaplamalı matematik alanlarında eğitim verilmektedir. Bu eğitim; mühendislik, finans ve ekonomi gibi sektörel problemlerin çözümünde bilişim teknolojilerini kullanmayı kapsar. Bu programı tamamlayan öğrenciler; temel bilim mühendislik prensiplerini öğrenmiş, bilimsel problemleri tanımlama, modelleme ve yazılım uygulamaları ile çözümleyebilme yeteneğine sahip mezunlar olurlar. Bu program 4 yıl boyunca oldukça geniş bir seçmeli ders havuzundan öğrenciler dersler seçer ve bu seçtikleri derslere göre de uzmanlaşırlar. Seçtiği uzmanlık alanında ise mezun olduklarında güncel gereksinimleri karşılayabilecek bilgi ve donanıma sahip olmuş olurlar.
Sadece iki üniversitede bulunan bölümümüzde 8 yarıyılda toplam İTÜ’de 129, YTÜ’de ise 151 kredilik ders okutulmaktadır. İTÜ’de bunlardan 108 kredilik ders zorunlu, 21 kredilik ders seçmeli derslerdir. YTÜ’de ise bunlardan 112 kredilik ders zorunlu, 39 kredilik ders seçmeli derslerdir.
Burada zorunlu derslerimiz içerisinde bildiğimiz lineer cebir, diferansiyel denklem gibi mühendisliklerde mutlaka olması gereken derslerin yanında uzmanlaşmak için birtakım seçmeli dersler alıyor öğrenciler. Örnek olarak;
Eğer İTÜ’de okuyan ve yazılım alanında uzmanlaşmak isteyen bir öğrenci seçmeli derslerde Java içerikli programlama algoritmaları, web programlama dersini alarak kendi uzmanlaşma alanını bu yönde seçerler. Eğer günümüzde çok revaçta olan veri bilimi konusunda uzmanlaşmak istiyorsa o zaman veri tabanı yönetimi ve büyük veri veya temel bilimlerde veri analizi gibi dersleri alarak veri bilimi konusunda gelişebilirler. Aynı zamanda seçmeli derslerimiz de teknolojinin değişimiyle birlikte yenileniyor. Mesela son zamanlarda Python, R gibi dillerin yanı sıra hesaplamalı veri bilimi, veri bilimine giriş gibi derslerin açılması söz konusu oluyor.
Bu durumun benzeri YTÜ için de geçerli. Ders isimleri ve içerikleri tam olarak aynı olmasa da uzmanlaşmak istediğiniz alanla ilgili seçmeli dersleri seçerek o alana yönelebilirsiniz. Yazılım alanında uzmanlaşmak isteyen bir öğrenci C# içerikli MVC Tasarım Deseni ile Programlama dersini alarak uzmanlaşma alanını bu yönde seçer. Eğer veri bilimi alanında uzmanlaşmak istiyorsa Veri Yönetimi ve Dosya Yapıları, Veri Madenciliğine Giriş gibi dersleri alabilirler. Burada yazdıklarımız dışında ilgi alanınıza göre farklı seçmeli dersler de bulabilirsiniz.
Okullardaki dersler ile ilgili ayrıntılı bilgi için İTÜ ve YTÜ’nün ders programlarını inceleyebilirsiniz.
Matematik Mühendisliği öğrenci ve eğitim kadrosu nasıldır?
YTÜ’de %30 ve %100 İngilizce olmak üzere iki seçeneği olan programa toplam 170 genel kontenjan, 5 okul birincisi kontenjanı olmak üzere her yıl 175 öğrenci alınıyor. İTÜ’de ise yalnızca %30 İngilizce seçeneği olan programa 60 genel kontenjan, 2 okul birincisi kontenjanı olmak üzere her yıl 62 öğrenci alınıyor.
Bölümün zorluk derecesi nedir?
Her bölümde olduğu gibi bu bölümün de zorlayıcı yanları var. Diğer bölümlere kıyasla daha ilk dönemlerde bölüm derslerinin olması bölümü zor kılan etkenlerden. Özellikle programlama ve matematik dersleri ayrı ayrı düşünüldüğünde öğrenciler farklı derslerde farklı derece zorlanabilir ancak düzenli çalışarak bölümü hazırlıkla beraber 5 yılda bitirmek gayet mümkün. Daha erken ya da daha geç bitirmek öğrencinin ders devamlılığına ve çalışmasına bağlı.
Matematik seviyemiz ne olmalı?
Bu bölümü kazanan öğrencilerin yaptıkları sıralamalar bölümde başarılı olmak için yeterli bir temel olacaktır ancak bildiklerimizin üstüne koyduğumuz dersler olduğu gibi matematiğin farklı alanlarını çalıştığımız zorlayıcı dersler de olabiliyor. Bunlar da ilk dönemden itibaren edinilen matematikçi gibi düşünebilme becerileri sayesinde başarılı olunabilecek dersler. Aklınızdaki soru işareti lise matematiğinde hafifletilen limit, türev, integral gibi konuların kaldırılmasından dolayı ise bunu dert etmeyin çünkü bölüm hocaları da bu durumun farkında olarak gerekli dersleri temelden anlatacaktır.
Mezunlarımız Nerelerde Çalışıyor?
Yukarıda gördüğünüz gibi çoğunlukla teknoloji odaklı şirketlerde çalışan mezunlarımız bu şirketlerde değişik pozisyonlarda çalışmakta. Bu pozisyonları saymak gerekirse, matematik mühendisleri; akademisyen, veri bilimci, iş analisti, yazılım geliştirme uzmanı, yazılım mühendisi, sistem analisti, siber güvenlik analisti, ağ ve bilgisayar sistemleri yöneticisi, veri tabanı yöneticisi, işletim sistemi yöneticisi, şifre uzmanı (kriptolog), web arayüz geliştiricisi, proje yöneticisi, yapay zeka uzmanı, makine öğrenmesi uzmanı, arama motorları optimizasyonu uzmanı (SEO), planlama ve optimizasyon uzmanı, kurumsal mimari uzmanı, risk analisti, finansal analist, bulut teknolojileri uzmanı, mobil uygulama geliştiricisi, SAP danışmanı olarak çalışabilirler.
İşverenlerin bölüm mezunlarından beklediği yetkinlikler nelerdir?
Bölüm mezunları, sahip oldukları matematiksel altyapı, algoritmik düşünebilme becerisi, sistem bilgisi, veri analizi ve yazılım deneyimleri sayesinde bilişim teknolojileri, finans, borsa, bankacılık, sigortacılık, savunma sanayi gibi çeşitli alanlarda çalışabilmektedir. Dolayısıyla beklenen yetkinlikler de farklılık göstermektedir.
Bölümün sadece 2 üniversitede olması bir dezavantaj mı?
Matematik Mühendisliği’nin tanınırlığının az olduğu düşünülebilir. Ancak işverenler tarafından tanınan ve mezunları çokça tercih edilen bir bölüm. Mezunların hatta öğrencilerin sahip olduğu pek çok iş imkanı mevcut. Ayrıca bölüm mezunlarının az olmasını da avantaja çevirip bu alanda pek çok görev edinebiliriz. Matematik Mühendisliği en hızlı iş bulan mesleklerden biri. Okulu bitirmeden yarı zamanlı olarak da iş bulma imkanları yüksek. İki üniversitede olması bölüm mezunlarını değerli kılıyor gibi gözüküyor.
Dünyada Matematik Mühendisliği nasıl?
İTÜ’nün bölüm web sitesine göre Matematik Mühendisliği lisans programı dünyada ve Türkiye’de ilk olarak 1973–1974 akademik yılında burada kurulmuş ve öğrenci almaya başlamıştır. Programın içerdiği ana temalardan uygulamalı matematik ve hesaplamalı bilimler alanı, son yıllarda teknolojik ilerlemelerde çok önemli rol oynamaktadır. Bu bağlamda ABD ve diğer gelişmiş ülkelerde, matematik mühendisliği programı, aynı ya da benzer isimlerle oluşturulmaya başlanmış ve popülerliği gün geçtikçe artmaktadır. Bu popülerlik henüz Türkiye’deki Matematik Mühendisliği programlarına dünyada kabul görmüş bir akreditasyon kazandırmamıştır.
Matematik Mühendisliği bölümünde %100 İngilizce ve %30 İngilizce farkı nedir?
Bölümün iki üniversitede bulunduğunu söylemiştik. Bölüm İTÜ’de sadece %30 İngilizce seçeneğiyle eğitim vermekte. Buna rağmen hazırlık eğitimi, zorunlu ve seçmeli derslerle birlikte bu oranı %80’e kadar çıkarmak mümkün. Bölüm mezunlarının çoğunun ileri seviyede İngilizce bildiğini söyleyebiliriz. Bu yüzden sadece %30 seçeneğinin olmasının herhangi bir dezavantajı bulunmamaktadır. Bunun yanında YTÜ’de ise bölüm hem %30 hem de %100 İngilizce seçeneğine sahiptir. Ayrıca üniversiteden bağımsız iyi bir mühendislik eğitimi almak için zaten iyi bir İngilizceye ihtiyaç var, bunun nedenlerinden biri de ulaşabileceğimiz ders kitaplarının ve kaynaklarının çoğunun İngilizce olmasıdır.
Matematik Mühendisliği sıralama olarak yükselen bir bölüm, daha yüksek sıralamaları görmesi mümkün mü?
Mezun olunduğunda iş sıkıntısının olmaması, iş skalasının geniş ve çalışılabilecek sektör çeşitliliğinin fazla olması ilerleyen dönemlerde daha çok tercih edilmesine sebep olacaktır. Gelecek yıllarda daha yüksek sıralamalarla öğrenci alması öngörülüyor.
Erasmus imkanları nelerdir?
İTÜ Matematik Mühendisliği bölümünün güncel olarak Almanya, Danimarka, Fransa ve Polonya’daki üniversitelerde anlaşması bulunurken YTÜ’de bu ülkere Çekya, İrlanda, İtalya, Portekiz gibi çeşitli ülkelerin de katılmasıyla daha fazla ülke imkanı bulunmaktadır. Erasmus başvuru puanının bir kısmı dil puanıyken kalan kısmı genel not ortalamasından oluşmaktadır. Başvurular belli bir kontenjan dahilinde kabul aldığı için yüksek bir puan alarak Erasmus programına katılabilirsiniz.
Matematik bölümünden farkı nedir?
Matematik Mühendisliğini Matematik bölümünden ayıran temel özellik mühendislik dersleri ve yazılım dersleridir. Bölümde size çok yönlü çalışabilecek, matematik bilginizi uygulayabileceğiniz, algoritmik düşünme ve modelleme yapabilme yeteneği kazanabileceğiniz şekilde bir eğitim programı uygulanır. Ayrıca gittikçe sadeleştirilen programlarda arttırılan seçmeli dersler ile öğrencinin ilgisi olan veri bilimi, yazılım, finans gibi alanlara yönelmesi teşvik edilir.
Teorik matematik dersleri de azımsanmayacak miktarda bulunmaktadır. Bölümdeki öğrencilerin kariyer hedeflerinde sektörde aktif yer almak olduğu için akademide devam eden mezunların azınlıkta olduğu görülmektedir. Matematik bölümünde teorik derslerin ağırlığının da etkisiyle genelde bu durumun tersi söz konusudur ama tabii ki de matematik mühendislerinin çalıştığı alanlarda çalışan Matematik bölümü mezunları da vardır.
Akademisyen olmak için mantıklı bir tercih midir?
Lisans eğitimini Matematik Mühendisliği’nde tamamlayıp yüksek lisans için teorik matematik alanlarından kabul almak, temel bilimlerden ilerlemekten daha zor oluyor diyebiliriz. Bunun sebebi matematik bölümlerinin teorik alanlarda daha yoğun bir eğitim vermesi. Uygulamalı matematik açısından Matematik Mühendisliği daha çok gelişen dünyanın artan problemlerine uygulamalı çözümler sunmaya daha yatkın ve sektör, matematik mühendisleri için iyi fırsatlar barındırıyor. Sonuç olarak akademisyenlik de bu bölüm için her zaman bir seçenek fakat akademiye eğilimin daha fazla ilgi istediği de bir gerçek.
Son olarak bölümün geleceğine dair birkaç konuya değinebiliriz. ÖSYM giriş puanı olarak gittikçe yükselmekte ve zamanla bilinirliği artmaktadır. Umarız ki gelecekte bu tanınırlık ve işverenler tarafından gösterilen ilgi daha da artar.
Yönlendirmeler
- İşveren-ilgi endeksinin dikkate alınarak yapıldığı kapsamlı araştırmayı aşağıdaki linkten inceleyebilirsiniz.
- Çeşitli örnekleri görebilmeniz için birkaç iş ilanı linki bıraktık. Aşağıdaki linke tıklayarak işverenlerin aradığı özellikleri inceleyebilirsiniz.
- Bölümdeki öğrenci profili, öğrencilerin taban-tavan puanları gibi istatistikleri aşağıdaki linkten inceleyebilirsiniz.
Yorumlarınızı sosyal medya hesaplarımızdan bizlerle paylaşmayı unutmayın!
Yazımıza atıfta bulunmak için aşağıdaki gibi APA formatını kullanabilirsiniz:
MMMT. (2022, Temmuz 28). Matematik Mühendisliği. -erişim tarihi- tarihinde,
https://mmmt-digital.medium.com/matematik-m%C3%BChendisli%C4%9Fi-9a02d04db940
adresinden erişildi.
Referanslar
[1] İstanbul Teknik Üniversitesi. (nd). İTÜ Matematik Mühendisliği Bölümü. 27 Temmuz 2022 tarihinde, https://matmuh.itu.edu.tr/anasayfa adresinden erişildi.
[2] Yıldız Teknik Üniversitesi. (nd). YTÜ Matematik Mühendisliği Bölümü. 27 Temmuz 2022 tarihinde, https://mtm.yildiz.edu.tr/ adresinden erişildi.
